Mines d'Aran

Era casualitat a volut que, en pòc de temps, aja redescubèrt ua part importanta deth patrimòni minèr dera Val d’Aran. En tot daurir eth camin forestau de Margalida, dempús de fòrça ans barrat, auem podut hèr cap entad aguesta espleita, considerada ua des mès antigues deth país, pr’amor que semble que ja auesse estat activa abantes de 1763, segontes expliquen Joan Santamaria, Elisa Ros e Jordi Gavaldà, autors der indispensable trabalh sus Era mineria dera Val d’Aran, publicat peth Conselh Generau en 2008. Aguesta mina, de capitau francés en sègle XIX, produsie ua bona quantitat de minerau que s’exportaue entà Belgica. Pòc dempús visitè es de Victòria, es mès coneishudes e es uniques qu’an estat objècte de trabalhs de restauracion e conservacion, en un des lòcs mès soentejadi pes toristes pendent er ostiu. E ja a finaus d’ostiu, campè en paratge tostemp misteriós e solitari de Liat, era jòia d’aguesta corona qu’encara sauve tot un ensem de galeries entara extraccion, d’infraestructures entà un transpòrt de vertige de mès de 1.000 mètres de desnivèu, damb camins dubèrti tath lunfèrn (coma eth de Güèrri), e es roïnes des barracons a on es obrièrs demorauen, laguens d’aquera vida dura dera mina de zinc e plom ena nauta montanha, pagada piri e damb mès ores enes bocards a on trabalhauen es hemnes e es mainatges. Er estat d’abandon ei auançat e ben meritarie, amassa damb es imponents bocards de Pontaut e Bossòst, un esfòrç per part de toti (s’artenhem eth finançament de besonh) entà sajar d’evitar-ne era degradacion per miei d’un projècte de consolidacion, senhalizacion, seguretat e proteccion de tot aguest hilat patrimoniau, que forme part dera istòria deth pòble aranés e pòt suposar tanben un revulsiu entara activitat toristica deth present.