1313

Ei de ben sabuda era istòria d’Aran entà arténher era Carta Magna deth pòble Aranès en 1313, Era Querimònia.

Mès, s’analitzam un shinhau mès en profunditat eth motiu principau que mos pòrte a èster çò que èm, veiram, qu’un d’aguesti motius principaus siguec eth nòste emplaçament geogràfic. Se guardatz eth mapa des Pirinèus en perspectiva, veiratz qu’Aran ère e ei era pòrta d’entrada a dus estats. Aquerò, entad aqueth moment significaue un valor geoestratègic e geopolític qu’es podèrs regionaus d’alavetz e es líders deth sòn moment le metien en valor.

En d’autes paraules, Aran ère, era defensa o er atac entà qui volie guanhar mès territòri o entà qui se volie deféner. Er emplaçament geogràfic d’Aran siguec era clau entà crear ua identitat, un pòble, ua personalitat, ues institocions e un respecte que pendent sègles auem conservat.

Des de 1991, moment en que mos retornen es nòstes milenàries institocions (Conselh Generau d’Aran e Sindic/a d’Aran), auem trebalhat fòrça entà retornar era esséncia de çò que èrem, e ac auem artenhut. Encara poderam anar mès enlà tamb era naua Lei d’Aran que mos daurís es pòrtes a Euròpa e ath Mon.

Mès, se volem dar un pas istòric, ara tanben auem de recuperar era estratègia, eth nòste posicionament geopolític e geoestratègic. Aguesta, era estratègia, mos plaçarà en un mon interconectat e multipolar. Auem de tornar a traçar es linhes estrategiques ena Euròpa deth Sud, ena Euròpa deth Mediterrani coma nèxe de confluéncia supraregionau. Cas contrari, quedaram redusits a perifèria de Ciutats Globaus e fòrça mès luenh encara dera societat dera oportunitat. Es mès petits deth País (Aran) sa’c meriten e eth País, se vò persistir e resistir, ac a de besonh.