Era criança des menors revèle ua paradòxa en Aran

Era desigualtat de genre en suenh des menors aufrís ua paradòxa ena Val d’Aran: era implicacion des pairs ei fòrça mès nauta qu’en conjunt der Estat, a despiet qu’aquerò non empedís qu’era freqüéncia damb era qu’es mairs seguissen en tot assomir aqueri mestièrs artenh ua desmesurada proporcion de quate a un.

Açò se despren dera memòria des programes Suenha-te e Connexion Joena que desvolopen es Servicis Assistenciaus Integradi d’Aran. Includís donades sus er acompanhament des mainatges e adolescents enes talhèrs familhars, ua experiéncia ena qu’er an passat participèren 68 familhes de Vielha (43), Les (16) e Bossòst (9) e as qu’assistiren un totau de 86 familhars des menors.

Lèu tres de cada cinc acompanhants (51, un 59,3 %) sigueren mairs, ath dauant d’ua cincaua part de pairs (17, un 19,76 %) e ua auta (un 20,93 %) ena qu’es assistents auien un grad de parentiu indirècte coma frairs (5), oncles (5), pair-sénhers (4) o d’auti (4).

Aqueth 17,96 % qu’artenhen es pairs aranesi en acompanhament des hilhs en aguest tipe de programes contraste damb es conclusions qu’apòrte era oenegè Oxfam-Intermón en sòn infome La cuenta de los cuidados. Encuesta sobre las percepciones de desigualdades de género y trabajos de cuidados en España. En eth indique que “eth desequilibri s’extie ath suenh de hilhs e hilhes: sonque un 5,6 % des òmes assomís es labors de criança d’abituda o tostemp, peth 37,1 % qu’ac hèn es hemnes”.

Era taxa des pairs aranesi triplique claraments era estatau e era des mairs resulte èster mès de vint punts superiora ara des sues correlatives. Entre aqueri dus ratis se da ua relacion de tres a un a favor (o a cargue) des hemnes que resulte, en quinsevolh cas, fòrça mens desproporcionada dera d’entre sies a un qu’ei era que se da en Estat, segontes es conclusions d’Oxfam-Intermón.

Er informe ressenhe henerècles de genre enes qu’era hemna resulte penalizada de lèu 40 punts (13,3 % d’eri per 53,1 % d’eres) en valorar era participacion en hèr era bugada, de 35 (9,9 % per 45 %) ena neteja deth larèr, de 27 (18,9 % per 46 %) ena preparacion deth minjar, de quinze (24 % per 39 %) en suenh des persones dependentes e de lèu 15 (23,3 % per 38,1 %) ena crompa. Ei a díder, qu’era aportacion masculina non passe deth 24 % mentre qu’era femenina non baishe deth 37 %. Non i a donades correlatives a escala comarcau entà comparar eth grad d’implicacion en aqueri mestièrs que se da en Aran.

Es talhèrs familhars son ua des activitats que se desvolopen damb periodicitat mensuau laguens deth programa Suenha-te. Temps entà tu. Son dirigidi entà mainatges de 3 a 11 ans e eth sòn prètzhèt consistís, segontes senhale era memòria, en “crear un espaci de trobada entre familhes que promòigue eth hilat entara comunitat”. “A trauès de diuèrses activitats gropaus — ahig—, se pretèn elevar era participacion activa entre pairs/mairs e hilhs, o d’auti familhars en procès de creishement e aprenentatge des menors”.