Rilke

En aguesti tempsi de convulsions collectives e desorientacion existenciau, de cambis sense fin, de desumanizacion tecnologica e individualisme imperant, d’imatges e espectacles servidi a tota ora, ara demora d’un pròplèu desastre, subergés era pregunta qu’encète es Elegies de Duino, laguens dera aventura des grani poètes, de Sant Joan dera Crotz a Hölderlin: “Qui se jo cridèssa arribarie a escotar-me d’ençà des còrs / des anges?”..., cante Rainer Maria Rilke ena sua pregunta ueda, coma uet ei er abisme entre Diu e er òme. E atau, portèc aguestes dètz elegies entà impremta, ara hè cent ans. Eth món venguie de patir era Grana Guèrra, e Euròpa tastaue es prumèri moviments totalitaris.

Per açò, ara tot s’amare d’ua vielha flaira. E per açò, lèu avertís eth poèta que “çò de beròi non ei senon / eth començament de çò de terrible”, pr’amor qu’era beresa s’a desliurat dera vertat. Er uman demore solet, isolat, abandonat, queigut e liurat ath món, coma diderie Heidegger.

Totun, eth filosòf s’encuedèc fòrça d’interpretar eth poèta. Mès Rilke non demore en regrèt e era nostalgia romantica, senon que sage de daurir un nau camin, modèrn, existenciau e poetic, de renauiment, de pacte entre era transcendéncia e era immanéncia, de pregona transformacion, coma pregoni e precisi son es sòns poèmes, “ua franja dera nòsta pròpria tèrra / fertila entre er aigua e era ròca”, un camin poetic ara escota dera paraula, plen de laudança, pr’amor qu’ei cant, imne, autant ara vida coma ara finitud dera nòsta existéncia, en un món en qué era mòrt e Diu an vengut tan estonants. Er idòl deth principi vò èster ara ua votz emancipada, pr’amor qu’eth cant ei existéncia, que consistís en demorar en çò de dubèrt, en assomir era totalitat deth devier, dera vida, en tot “cantar glòria e jòia as assertius anges”, damb era lum e era preséncia, mès tanben damb era net e era abséncia.