Agost
Començam eth mes d’agost, ei un mes de celebracions a on es pòbles s’aumplissen de vida tamb es sues hèstes majors. E açò ei atau pr’amor qu’anticament se celebraue era fin dera cuelheta der estiu e era activitat deth camp. Era Hèsta ei ua tradicion de cada lòc en particular, en tot gaudir des actes ludics premanits entà toti es sòns abitants, natius e venguts de dehòra que passen er estiu, tà fòrça d’eri tanben s’a convertit en ua tradicion estar-i. Es carrèrs son ornats tamb bandes o banderons de colors qu’anóncien qu’aquiu pendent bèth dia i a quauquarren diferent. Sant Ròc ei era mès polurara d’aguest mes, sonque en Aran i a sies pòbles que la celèbren.
En toti es pòbles comence era hèsta tamb era celebracion dera missa, a on i acodissen toti, ben elegants, tamb ròba de hèsta, ena majoritat d’eri ara seguida gessen en professon tamb eth sant o santa pes carrèrs deth pòble. Canten es gòis que cada un a eth sòn, e que non manque era còca e eth moscatelh. Ei ua combinacion de liturgia, activitats populares e diversion.
Era mestressa de casa que ja a hèt fòrça trabalh, pr’amor qu’a premanit eth dinar tàs sòns e tanben tà bèth amic. Ei ua taulada, tostemps, de bona encolia, de hèsta, gaudint dera subertaula. En bèri pòbles ja s’a convertit en tradicion, un dinar popular ena plaça. De cap tath tard entath balh, a barar bèra valsa o pas-doble. Es parents que i demoren tà sopar, seguissen. Era jornada acabe tamb ua auta session de balh, sustot en pòbles mès grani, enquia era maitiada.
Son experiéncies que non se desbremben, tamb eth temps quauquarren a cambiat, mès era esséncia ei era madeisha. Ei ua auta manèra de conéisher era istòria viua d’un parçan!