Present e futur des Hèstes deth Huec

Aguest 1 de deseme celebram un anniversari que mos hè a sénter capinauti coma pòble: dètz ans dera reconeishença des Hèstes deth Huec deth Solstici d’Ostieu deth Pirenèu coma Auviatge Culturau Immateriau dera Umanitat per part dera UNESCO.

A passat un decènni dempús de qu’eth nòm de Les, un pòble petit en poblacion, mès immens en identitat, s’inscriuec amassa damb 64 pòbles pirenencs per tostemp en mapa mondiau des tradicions damb valor universau. Es hèstes deth huec tostemp an estat fòrça mès qu’ua hèsta: son un simbèu prigondaments arraïtzat ath nòste caractèr. Cada ostieu, quan ena Plaça deth Haro alugam eth Haro e illuminam eth pòble, non sonque alugam huec: alugam istòria, esfòrç, respècte pera natura e un sentiment d’apertenença compartit per toti.

Era reconeishença dera UNESCO confirmèc çò que nosati ja sabíem: eth nòste auviatge vau molt, ei unic, ei molt viu e forme part basica dera nòsta essència coma comunitat aranesa e pirenenca. Pendent aguesti ans, fòrça vesins an entenut coma aguesta reconeishença a refortilhat era autoestima collectiua. Es Hèstes deth Huec ja non son sonque ua hèsta a preservar; son un legat que representam damb orgulh deuant eth mon. En aguest desau anniversari, Les a agut er aunor d’acuélher un eveniment molt significatiu: era Amassada de Fallaires deth Pirenèu, celebrada eth 25 d’Octobre, un simbèu dera fòrça d’un auviatge compartit.

Aguesta amassada, celebrada eth madeish dia dera inauguracion deth Musèu Casa der Haro, simbolizèc ara perfeccion era fòrça der hilat pirenenc qu´ auem bastit en aguesti dètz ans. Siguec ua jornada entà compartir experiéncies, escambiar coneishences, refortilhar era unitat e celebrar qu’èm part d’un auviatge comun, traspassant termières administratives e lingüistiques, mès mos junh aquerò essenciau: eth huec, eth territòri e era comunitat. Laguens d’aguest procès de méter en valor eth nòste auviatge, enguan auem hèt un pas honamentau: era inauguracion deth Musèu Casa der Haro, eth passat 25 d’Octobre, un nau espaci entà compréner d’a on viem e entà on volem anar.

Aguest projècte, longament desirat e fin finau materializat gràcies ara implicacion deth Departament de Cultura dera Generalitat e deth Conselh Generau d’Aran, represente ua hita entath municipi e un estrument clau entà garantir era preservacion dera nòsta identitat culturau. Era Casa der Haro neishec damb ua vocacion fòrça clara: explicar, conservar e transméter. Explicar qu’èm coma pòble; conservar es testimònis materiaus e immateriaus dera nòsta istòria; e transméter aguest legat as generacions futures.

Non ei sonque un musèu: ei un centre de memòria viua, un espaci a on era tradicion dialògue damb era contemporaneïtat, a on eth huec e d’auti elements dera nòsta identitat se connècten damb eth present. Un impuls culturau e educatiu entath municipi. Era Casa der Haro, coma equipament visitable, e era projeccion que genèren amassades coma era des fallaires, seràn estruments de gran valor entà contunhar en tot assolidar un torisme culturau sostenible que respècte era nòsta identitat.

Aguest equilibri entre tradicion e responsabilitat ei un des rèptes qu’auem d’afrontar damb maduresa coma comunitat. Aguest ei, en hons, eth vertadèr auviatge que celebram: era fòrça umana, simbolica e emocionau qu’era UNESCO volec protegir.

En aguest anniversari, convidi a toti es vesins e vesies a celebrar aguesti dètz ans d’Auviatge Mondiau, mès sustot a celebrar-mos a nosati madeishi. Pr’amor qu’eth nòste huec non ei solament un rituau: ei era lum que mos junh e que mos guidarà, damb era madeisha fòrça de tostemp, guardant entath futur.